17 maja Legnicki Klub „Gazety Polskiej” im. Majora Władysława Dybowskiego zaprosił legniczan (i nie tylko) na urodziny swojego Patrona.
Władysław Dybowski, rotmistrz Wojska Polskiego i major Narodowych Sił Zbrojnych, uczestnik walk o niepodległość Polski 1918-1920, antyniemiecki konspirator czasów II wojny światowej, założyciel i pierwszy dowódca ponad tysiącosobowej Krakowskiej Brygady Obrony Narodowej, członek elitarnej, ściśle tajnej organizacji narodowej Organizacja Polska. Kawaler Krzyża Walecznych i Medalu Niepodległości. W roku 1945 przechodzi do drugiej, antysowieckiej i antykomunistycznej konspiracji jako wywiadowca Wolnej Polski (jego raporty płyną do prawowitego Rządu RP w Londynie). Infiltruje wspólnie z synem „jądro ciemności” partię komunistyczną. Zdobywa zaufanie zdrajców, służących nowym okupantom. W sierpniu 1945 jest wysłany do Legnicy, najpierw kieruje I wydziałem władz miejskich, szybko awansuje na I Wiceprezydenta Legnicy – odpowiada m.in. za kontakty z Sowietami.
A Legnica, niestety, była stolicą okupacyjnej sowieckiej Północnej Grupy Wojsk. Tu stacjonowało 60 tysięcy sołdatów (!), tu działał sztab na czele z marszałkiem Konstantinem Rokossowskim (jeszcze nie Polakiem i nie marszałkiem Polski). Władysław Dybowski rozpoznaje przeciwnika od wewnątrz, jak później m.in. pułkownik Ryszard Kukliński.
W październiku 1946 r. następuje wsypa siatki wywiadowczej. Dybowscy: ojciec Władysław i jego syn Konrad (również wywiadowca Żołnierzy Wyklętych) zostają aresztowani i poddani surowemu śledztwu. Major milczy, starając się brać wszystko na siebie i chronić swoich (także sowieckich) informatorów. Wiedział, co Go czeka. W czerwcu 1947 wraz z synem i Jerzy Zakulskim (szef siatki) zostają skazani na śmierć przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie („mord sądowy”). Prezydent (z nominacji Stalina) Bolesław Bierut z prawa łaski nie skorzystał. Cała trójka w odstępach 15 minut zostaje wieczorem 30 lipca 1947 r. zamordowana przez pluton egzekucyjny. Ciała zagrzebano w nieznanym miejscu. Ich rehabilitacja nastąpiła w 1947 r.
Ku Jego czci, w hołdzie dla wszystkich Żołnierzy Wyklętych, Legnicki Klub GP zorganizował uroczystość w Centrum Spotkań im. Jana Pawła II (kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski). Rozpoczęła się od wzruszającej prezentacji Adama Kowalczyka o Panu Majorze i jego Synu. Przypomniano zarówno dokumenty o Bohaterach, akcje Klubu upamiętniające Majora, a także uchwalony przez Radę Miasta Legnicy Rok 2017-Legnicki Rok Majora Władysława Dybowskiego. Wszystko połączone z podkładem muzycznym i wierszami Zbigniewa Herberta. Następnie około 80 obecnych odśpiewało początek hymnu narodowego, głos zabrała obecna przewodnicząca Klubu, radna miasta Legnica Jolanta Kowalczyk i poprzedni, Jacek Baczyński. Potem przez ponad 2 godziny sala należała do publicysty historycznego i patrioty, pana Leszka Żebrowskiego. Na bardzo dobrym poziomie, przejrzyście i wręcz porywająco nakreślił sytuację Żołnierzy Wyklętych (w tym Majora Dybowskiego), ich walkę i losy, różne postawy wobec Ich postawy w okresie III RP. Podkreślił, że walka o Ich pamięć i cześć wcale jest już wygrana (trzecie pokolenie Żołnierzy Wyklętych przeciw trzeciemu pokoleniu ubeków), a święta 1 marca nie wyczerpuje kwestii kultywowania Ich historii. Po wykładzie można było wziąć od prelegenta podpis (sprzedawano jego, choć nie tylko pozycje) i porozmawiać z nim. Tym samym 17 maja 2019 r. Legnicki Klub GP wprowadził w przestrzeń publiczną Legnicy nowy dzień dla patriotów – Urodziny Legnickiego Żołnierza Wyklętego, Wiceprezydenta miasta, wywiadowcy wolnej Polski, Majora Władysława Dybowskiego (wcześniej ta sama organizacja wprowadziła nieprzerwane czczenie 1 marca, 10 kwietnia, 11 lipca, 17 września, 13 grudnia).
Robert Żeleźny
