Bardzo ważnym obowiązkiem pracodawcy w okresie upałów jest zapewnienie pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Obowiązek ten wynika bezpośrednio z przepisu art.232 Kodeksu Pracy, zaś doprecyzowuje go Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
Zgodnie z § 4 powołanego Rozporządzenia pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje pracownikom zatrudnionym na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powyżej 25°C oraz na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C (w pomieszczeniu). W takim przypadku pracodawca powinien zapewnić napoje chłodzące w ilości dostosowanej do potrzeb pracowników. Co można rozumieć pod pojęciem “napoje”? Chodzi przede wszystkim o wodę. Pracodawca nie może limitować ilości napojów oraz pobierać za nie opłaty. Istotne jest także to, że pracodawca nie może wywiązać się z powyższego obowiązku poprzez wypłatę pracownikom odpowiedniej kwoty jako ekwiwalentu za napoje.Jeżeli pracodawca odmówi dostarczenia wody, wówczas może mu grozić kara grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Z przywołanych powyżej regulacji prawnych wynika również, że w pomieszczeniach, w których pracownicy świadczą pracę powinna być odpowiednia temperatura, a także powinny być one zabezpieczone przed niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem. Brak jest natomiast w tych przepisach konkretnych wskazań co do temperatury czy w/w. zabezpieczeń. Nie ma także uregulowań, które nakazywałyby aby każde stanowisko pracy było klimatyzowane. W sytuacji natomiast gdy klimatyzacja jest zapewniona, pracodawca ma zadanie dbać o to by była ona bezpieczna dla zdrowia pracowników. Pracodawca w celu zwiększenia komfortu pracy w upalne dni może także podjąć inne działania. Dobrym rozwiązaniem może być wydłużenie pracownikom przerwy albo zmiana godzin pracy w taki sposób, by nie była ona wykonywana w porze największych upałów. W czasie upałów pracodawca może podjąć decyzję o skróceniu czasu pracy. Co ważne, nie może on w związku z tym obniżyć wynagrodzenia swoim pracownikom – skrócenie czasu pracy następuje bowiem z jego polecenia. Niestety, w przepisach prawa nie została uwzględniona informacja, jaka maksymalna temperatura jest dopuszczalna w pomieszczeniu, w którym pracownicy wykonują swoje obowiązki. Można znaleźć jedynie regulacje dotyczące pracy młodocianych, w przypadku których temperatura nie może przekroczyć 30°C, a wilgotność powietrza 65%.Pracodawca powinien pamiętać również o pracownicach w ciąży, karmiących piersią oraz o osobach starszych, dla których upały są szczególnie szkodliwe i mogą powodować omdlenia.
Danuta Barbara Konarska
prawnik
Kancelaria Prawna Król i Współnicy
Legnica ul.Jaworzyńska
