Rzym jest popularnym celem urlopowych wyjazdów Polaków. Część osób wybiera się do stolicy Włoch w celach religijno-pielgrzymkowych, część w celach turystycznych, a niektórzy łączą oba cele. Kilka dni temu w mediach było głośno o „wodnym kryzysie” w Rzymie i w ogóle w południowych Włoszech. Zwykle jednak rzymskie fontanny są pełne wody 😉
Lipiec i sierpień to najgorętsze pod względem temperatury miesiące w wiecznym mieście. Pomocą w przetrwaniu letnich upałów służą liczne rzymskie fontanny i wodopoje. Odwiedzając Rzym warto nacieszyć oczy i ochłodzić się podziwiając fontanny choćby tylko na centralnych placach miasta; Piazza di Trevi, Piazza Navona, Piazza di Spagna oraz watykańskim Piazza di San Pietro.
Starożytni Rzymianie, budując akwedukty sprowadzające z gór źródlaną wodę, czystą i smaczną, zadbali o dostawy wody pitnej dla miasta. Kilka rzymskich fontann zwanych jest mostre d’aqua – monstrualne fontanny. Ciśnienie wody jest w nich dość duże, aby rozprowadzać z nich wodę do innych fontann. Jedną z najbardziej efektownych i monumentalnych jest barokowa Fontanna di Trevi. Olbrzymia fontanna, z wyglądu przypominająca fasadę budynku, dominuje na niewielkim Placu di Trevi. Zbudowana została na zamówienie papieża Klemensa XII według projektu Nicola Salviego. Budowę, trwającą 30 lat, ukończono w 1762 roku. Zasila ją woda z akweduktu zbudowanego w 19 roku p.n.e., pierwotnie w celu zasilania term na Polu Marsowym. Według legendy źródło, z którego wypływa woda wskazała żołnierzom cesarza Agryppy młoda dziewczyna o imieniu Trevia. Scena ta jest została ukazana w reliefie po prawej stronie w górnej części fontanny. Centralnymi postaciami fontanny są Neptun i znajdujące się poniżej dwa trytony, jeden z nich stara się okiełznać morskiego konia, drugi trzyma spokojne zwierzę. Scena ta symbolizuje dwa różne stany morza. Wielu turystów wrzuca do Fontanny di Trevi monety mając nadzieję, że zadziała przesąd i tak zapewnią sobie powtórną wizytę w Rzymie. W ub. roku dokonano „wrzutek” na łączną sumę 1,4 mln euro!
U stóp słynnych Schodów Hiszpańskich na Placu Hiszpańskim można podziwiać Fontannę della Barcaccia mającą formę na wpół zatopionej łodzi z przelewającą się wodą. Zaprojektował ją i wykonał Pietro Bernini, (ojciec genialnego rzeźbiarza Gian Lorenza Berniniego, który to genialny syn przypuszczalnie pomagał przy jej wykonaniu) na złożone w 1623 roku zamówienie Papieża Urbana VIII z rodu Barberinich. Ród Barberinich miał w herbie osy i słońca, herb ten widnieje na fontannie, jako upamiętnienie osoby zamawiającego. Legenda mówi, że podczas powodzi w 1598 roku wezbrane wody Tybru przyniosły na Plac Hiszpański małą łódkę, a cofając się osadziły ją w jego centrum i to wydarzenie miało zainspirować wyobraźnię autora rzeźby.
Na Placu Navona, zbudowanym na miejscu stadionu cesarza Domicjana, znajdują się trzy fontanny: Fontanna Czterech Rzek (dei Quattro Fiumi), Fontanna Neptuna (di Nettuno) i Fontanna Maura (dei Moro). Środek placu zdobi Fontanna Czterech Rzek, zbudowana dla papieża Innocentego X z rodu Pamphili. Została ona odsłonięta w 1651 roku. Centralny obelisk, pierwotnie pochodzący ze starożytnego Egiptu, zanim stał się elementem fontanny, zdobił cyrk starorzymskiego cesarza Maksencjusza na Via Appia, jest otoczony przez rzeźby czterech olbrzymów (projekt Gian Lorenza Berniniego) reprezentujących cztery wielkie rzeki ze znanych wówczas czterech kontynentów, rzeki Ganges, Dunaj, Nil i La Platę. Fontannę Maura polecił zbudować Giacomie della Porta papież Grzegorz XIII, powstała ona w 1575, centralną postać Maura zaprojektował w 1654 roku Gian Lorenzo Bernini, a delfiny i inne morskie stwory dodał w XIX wieku Luigi Amici. Fontannę Neptuna także zaprojektował Giacomo Della Porta w XVI wieku.
Dwie pozornie bliźniacze fontanny, choć dwóch różnych twórców. Jedna- oryginał Carlo Maderno i druga – kopia wykonana przez Gian Lorenza Berniniego, oraz staroegipski obelisk dekorują Plac Świętego Piotra przed Bazyliką di San Pietro. Te fontanny są na drugim miejscu, po Fontannie di Trevi, wśród rzymskich fontann pod względem ilości przelewanej wody.
Tekst i fot Renata Szpyra
