Druga edycja (17.11-23.12.16) Silesia Art Biennale, organizowana przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, stanowi próbę zgłębienia fenomenu, jakim jest potencjał artystyczny Dolnego Śląska. Objawia się on nie tylko w większych miastach regionu, takich jak Legnica czy Jelenia Góra, ale także i w mniejszych ośrodkach, w tym szczególnie w tzw. koloniach artystycznych.
Główną ideą projektu było stworzenie i realizacja programu artystyczno-badawczego, który ukazywałby w pełni ów niezwykły dolnośląski fenomen. Część artystyczna pod tytułem „Lokalna tożsamość i świadomość wspólnoty”, polegała na dokumentacji działalności twórców zamieszkujących m.in. Kotlinę Kłodzką, Kotlinę Jeleniogórską, rejon Wałbrzycha czy okolice Lubiąża i Obornik Śląskich. Odbyły się cztery plenerowe wyjazdy. Efekty prac prowadzonych w ich trakcie rejestrowali tacy fotograficy jak Andrzej Dudek-Dürer, Jacek Jaśko, Wacław Ropiecki, Krzysztof Saj, Robert Warzecha i Igor Wójcik, za zapis filmowy odpowiadali Małgorzata Kazimierczak i Mirosław Rajkowski. W plenerach udział brała grupa naukowców z Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, której badaniom przyświecało hasło „Dolny Śląsk w tworzeniu. Przestrzenie kultury”.
- Henryk Waniek, Dom Carla i Gerharta Hauptmanów, Szklarska Poręba. Fot. J. Jaśko. Silesia Art Biennale 2016
Wybór wyżej wskazanych miejsc nie jest oczywiście przypadkowy. Dolny Śląsk to przestrzeń, w której – z przyczyn historycznych, jak i ze względu na współczesne poszukiwania tożsamości – splatają się ze sobą rozmaite narracje: wyobrażenia, mity, opowieści, przedstawienia. Konkurują tu różne pamięci zbiorowe, a także indywidualne wizje i ekspresje podmiotowości. Odmienne punkty czy sposoby spoglądania na przeszłość i na związaną z nią przestrzeń skutkują licznymi odniesieniami plastycznymi oraz literackimi do obszarów, w których kontekście można mówić o swoistym genius loci. Miejsca te stają się przestrzeniami o charakterze kulturotwórczym. Terenem artystycznej aktywności nie jest więc jedynie stolica regionu czyli Wrocław.
- Łukasz Gierlak, Jawor. Fot. I. Wójcik. Silesia Art Biennale 2016
W wielu znacznie mniejszych miejscowościach, niekiedy niemal wyludnionych wioskach, narodziły się lokalne wspólnoty twórców reprezentujących różne dziedziny sztuki i rzemiosła, którzy w swych pracach i praktykach animacyjnych odwołują się do niezwykłego, unikalnego kulturowo i przyrodniczo środowiska Dolnego Śląska. Artyści odnosząc się do zakotwiczonych historycznie, względnie trwałych znaczeń i wartości zarazem eksperymentują z zastaną tradycją i przestrzenią – odnawiają ją, ale i przekształcają nadając jej nowe sensy.
Twórczy tygiel wizji, narracji i obrazowań wydaje się szczególnie silny i wyraźny wtedy, gdy mamy do czynienia ze złożoną grą tego, co zostało utracone i tego, co zachowane; z oswajaniem zastanych miejsc, obiektów, przedmiotów; poszukiwaniem ciągłości, ale i z budowaniem mitów założycielskich. W przypadku Dolnego Śląska jest to nie tylko kwestią niemieckiej przeszłości tzw. „Ziem Zachodnich”, ale też przesiedleń ludności ze wschodnich rejonów przedwojennej Polski.
Wystawa w Galerii RING prezentuje efekty wyjazdowej części działań Silesia Art Biennale 2016, wcześniej zaprezentowanych podczas wystawy w Dolnośląskim Centrum Fotografii „Domek Romański” (17.11-23.12.2016). Ekspozycja obejmuje ponad 90 portretów artystów, z którymi udało się spotykać i przeprowadzić wywiady, a także dwie prace filmowe ukazujące wybranych twórców i ich otoczenie. Prezentacji towarzyszą nagrania audio, stanowiące swoisty reportaż z pleneru. Osobną część wystawy zapełniają indywidualne mini pokazy plenerowej aktywności jej uczestników: fotografie pracowni, dzieł i zdarzeń.
- Mateusz Grobelny, Bolesławiec. Fot. R.K. Warzecha. Silesia Art Biennale 2016
Artyści uczestniczący w plenerach i wystawie: Andrzej Dudek-Dürer, Jacek Jaśko, Małgorzata Kazimierczak, Mirosław Rajkowski, Wacław Ropiecki, Krzysztof Saj, Rafał Warzecha, Igor Wójcik.
Zdjęcie w winiecie artykułu: Paweł Trybalski, Michałowice. Fot. W. Ropiecki. Silesia Art Biennale 2016
Silesia Art. Biennale GALERIA RING (Rynek 12) Legnica – Wystawa czynna do 26 lutego
(galeria)
